ДОСЛЫҚ ҲӘМ МУҲАББАТ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР (DOSLIQ HÁM MUHABBAT HAQQINDA NAQIL-MAQALLAR)
Ақсақ пенен жол жүрсең,
Жолға алаң боларсаң.
Жолға алаң боларсаң.
Жаман жолдастан,
Таяқ жақсы.
Таяқ жақсы.
Жолдасың соқыр болса,
Бир көзиңди қысып жүр.
Бир көзиңди қысып жүр.
Көз-көзге түссе,
Мийирим-шәппәәт жүзге түседи.
Мийирим-шәппәәт жүзге түседи.
Бир көрген – билис,
Еки көрген – таныс.
Үшиншиде аттан түсип қол алыс.
Еки көрген – таныс.
Үшиншиде аттан түсип қол алыс.
Досың ушын аянба,
Басына қыйын ис түссе,
Керек десе жаның бер,
Себеби ол досың ғой, Мақсетиң бир.
Басына қыйын ис түссе,
Керек десе жаның бер,
Себеби ол досың ғой, Мақсетиң бир.
Жигит болсаң досыңа,
Қыянатлық ислеме,
Қыянатлық ислесең,
Ол жақсылық белги ме?
Қыянатлық ислеме,
Қыянатлық ислесең,
Ол жақсылық белги ме?
Муҳаббат деген дузлы суў,
Ишесеңде шөллейсең.
Қанша ашшы болсада,
Әбизәмзәмғада бермейсең.
Ишесеңде шөллейсең.
Қанша ашшы болсада,
Әбизәмзәмғада бермейсең.
Жалынып сөйлеген,
Налынып сөйлейди.
Налынып сөйлейди.
Отырыспа жыйынға,
Досың менен ере бар.
Жалғыз барсаң алдыңда,
Ҳәм артыңда жолын тар.
Досың менен ере бар.
Жалғыз барсаң алдыңда,
Ҳәм артыңда жолын тар.
Билмеген истиң анығын,
Шуғыл сөзге ереди.
Исенимли достынан,
Жаманлық келсе көреди.
Шуғыл сөзге ереди.
Исенимли достынан,
Жаманлық келсе көреди.
Душпан күлдирип,
Дос жылатып үйретеди.
Дос жылатып үйретеди.
Достыңнан түйе сора,
Уялғаннан бийе берер.
Уялғаннан бийе берер.
Дос басқа,
Душпан аяққа қарайды.
Душпан аяққа қарайды.
Алыстағы душпаннан,
Аңлып жүрген дос жаман.
Аңлып жүрген дос жаман.
Жақсы дос, ис түскенде билинер.
Бетиңе айтқанның айыбы жоқ.
Жолға шықсаң,
Жолдасыңды таўып шық,
Жолдасыңды таўып шық,
Халық пенен дос бол,
Атың шығады.
Атың шығады.
Кеўилиңди ҳақ тутсаң,
Бетиңди бурма.
Бетиңди бурма.
Дос егиз болса,
Душпан сегиз.
Душпан сегиз.
Тойып ишкенди қойып ишсең,
Достыңның кеўлин аларсаң.
Достыңның кеўлин аларсаң.
Қалтаңда мың сомың болғанша,
Мың достың болсын.
Мың достың болсын.
Сырын билмеген адам менен дос болма.
Жаман түс көрсең достыңа жорыт.
Достын алдаған,
Өзин алдайды.
Өзин алдайды.
Қалада мың киси бар,
Ким менен кимниң иси бар.
Ҳәрким танығанына сәлем береди.
Ким менен кимниң иси бар.
Ҳәрким танығанына сәлем береди.
Күлме достыңа,
Келер алдыңа.
Келер алдыңа.
Айрылатуғын дос,
Ердиң артқы қаснағын сорайды.
Ердиң артқы қаснағын сорайды.
Жолаўшы жолда керек.
Қыймасың келсе қыярсаң,
Барыңды алдына үйерсең.
Барыңды алдына үйерсең.
Үйинде асы жоқтың,
Дүзде досы болмайды.
Перзентсиз адамның,
Кеўлиниң хошы болмайды.
Дүзде досы болмайды.
Перзентсиз адамның,
Кеўлиниң хошы болмайды.
Бурын қандай ашна болсаң,
Айрылысатуғын күни дос бол.
Айрылысатуғын күни дос бол.
Жигиттиң мың душпаны болса,
Мың дос-жорасы болады.
Мың дос-жорасы болады.
Досың мың болса да аз,
Душпаның бир болса да көп.
Душпаның бир болса да көп.
Дос досқа зыянкес емес.
Ыссыны әдеп өзиңе бас,
Жақса достыңа бас.
Жақса достыңа бас.
Ашыў – араз, ақыл – дос.
Ақылсыз достан,
Ақыллы душпан артық.
Ақыллы душпан артық.
Жақсы менен жолдас болсаң,
Кейни жақсы болады.
Жаман менен жолдас болсаң,
Кейни урыс болады.
Кейни жақсы болады.
Жаман менен жолдас болсаң,
Кейни урыс болады.
Жаман жолдас та-жаў.
Сақый – дос көбейтеди,
Бақыл – мал көбейтеди.
Бақыл – мал көбейтеди.
Дос алдыңнаң қарар,
Душпан кейниңнен қарар.
Душпан кейниңнен қарар.
Жақсы жолдастың баҳасы жоқ.
Көз көргенниң жүзи таныс.
Жан достың жанынан кешседе,
Мал достың малынан кешпес.
Мал достың малынан кешпес.
Шын достың қәбириңе шекем барады,
Жаман дос бир қарайды да қалады.
Жаман дос бир қарайды да қалады.
Дос-досқа жалынады,
Жалынса кеўли алынады.
Жалынса кеўли алынады.
Достың сыртынан өсек айтпа,
Бир күн қулаққа шалынады.
Бир күн қулаққа шалынады.
Қазақ, карақалпақ түби бир,
Түп атасы Майқы бий.
Түп атасы Майқы бий.
Түбен Өзбек түби бир,
Түп атасы Майқы бий.
Түп атасы Майқы бий.
Есаплы дос айрылыспас,
Айтыўлы достың жаны бир.
Айтыўлы достың жаны бир.
Жолдасы жаманды жаў алады.
Қәдирданың болмаса,
Қәдириң кетер.
Қәдириң кетер.
Дос – достың айнасы.
Досың дос болсын,
Бирақ есабың дурыс болсын.
Бирақ есабың дурыс болсын.
Достың гөнеси жақсы,
Кийимниң жаңасы жақсы.
Кийимниң жаңасы жақсы.
Достыңның үйинде тырнақ алма,
Душпанның үйинде шаш алдырма.
Душпанның үйинде шаш алдырма.
Досыма айттым сөзимди,
Душпаным билди сырымды.
Душпаным билди сырымды.
Дослықта мәнзил болмас.
Душпанның күлгени,
Сырың билгени.
Сырың билгени.
Дослыққа дослық – қарыз ис,
Душпаныңа әдил бол.
Душпаныңа әдил бол.
Дос досқа қолын берсе,
Арасынан қыл өтпейди.
Арасынан қыл өтпейди.
Досқа дос келеди сырласыўға,
Жаўға жаў келеди мушласыўға.
Жаўға жаў келеди мушласыўға.
Асы көптиң тәни семиреди,
Досы көптиң жаны семиреди.
Досы көптиң жаны семиреди.
Жан досыңа ат берме,
Ат берсең де «әтсе жүр» деме.
Ат берсең де «әтсе жүр» деме.
Айрылысатуғын дос аяўлыңды сорайды,
Бермесең бетиңе қарайды.
Бермесең бетиңе қарайды.
Жақсы достың пайдасы тийер ҳәр жерде,
Жаман дос қалдырар бәрҳа зәлелге.
Жаман дос қалдырар бәрҳа зәлелге.
Жолсыз жүрип зорықсаң,
Жол қәдирин билерсең.
Жалғыз жүрип зорықсаң,
Ел қәдирин билерсең.
Ашаршылықтан тарықсаң,
Ас қәдирин билерсең.
Сырласарың болмаса,
Дос қәдирин билерсең.
Жол қәдирин билерсең.
Жалғыз жүрип зорықсаң,
Ел қәдирин билерсең.
Ашаршылықтан тарықсаң,
Ас қәдирин билерсең.
Сырласарың болмаса,
Дос қәдирин билерсең.
Досы көп пенен сөйлес,
Досы жоқ пенен сырлас.
Досы жоқ пенен сырлас.
Жақсы дос ашып айтар,
Жаман дос қасып айтар.
Жаман дос қасып айтар.
Досы көп алтын жыйнайды,
Қасы көп басын жалмайды.
(Қасы – душпаны көп мәнисинде)
Қасы көп басын жалмайды.
(Қасы – душпаны көп мәнисинде)
Досы көптиң малы көп.
Досың қуўанса бирге қуўан.
Тәўир көрген досыңа,
Тәўир көрген малың бер,
Көре-көре сүйсинсин.
Жек көрген досыңа,
Жек көрген малыңды бер,
Көре-көре күйинсин.
Тәўир көрген малың бер,
Көре-көре сүйсинсин.
Жек көрген досыңа,
Жек көрген малыңды бер,
Көре-көре күйинсин.
Дос табылса ас табылмайды,
Ас табылса дос табылмайды.
Ас табылса дос табылмайды.
Достың атын алма, тайын ал.
Достыңның пышағы менен мүйиз кес,
Душпаныңның пышағы менен кийиз кес.
Душпаныңның пышағы менен кийиз кес.
Достың аўырса күйин,
Душпаның аўырса сүйин.
Душпаның аўырса сүйин.
Достың кеўлине қарап,
Душпанға күлки болма.
Душпанға күлки болма.
Көп сөйлеген я қурдасынан,
Я жолдасынан айрылады.
Я жолдасынан айрылады.
Қырқ атаның болғанша,
Қырқ досың болсын.
Қырқ досың болсын.
Қәдирлесең қәдириң артар,
Қәдирсизден ҳәмме қашар.
Қәдирсизден ҳәмме қашар.
Терек тамырына сүйенер,
Адам досларына сүйенер.
Адам досларына сүйенер.
Дузың болмаса да досың болсын.
Отаўың болмаса да қонысың болсын.
Отаўың болмаса да қонысың болсын.
Душпан не демейди,
Түске не кирмейди.
Түске не кирмейди.
Жазалы урының бир бети жара,
Жазалы душпанның еки бети қара.
Жазалы душпанның еки бети қара.
Жолдасқа дослық – өмириң мәслик,
Жолдасқа доссызлық – кеўил хошсызлық.
Жолдасқа доссызлық – кеўил хошсызлық.
Татыў дос болған адамлар,
Жатқа кетпей жарасар.
Жатқа кетпей жарасар.
Достың менен дос болғанға шадлан,
Душпаның менен дос болғаннан сақлан.
Душпаның менен дос болғаннан сақлан.
Достың кеўлин, дегишпе қалдырады.
Душпанға кеңес берген де ақмақ,
Кеңес алған да ақмақ.
Кеңес алған да ақмақ.
Достыңның душпанынан қанша сақлансаң,
Душпаныңның достынан да сонша сақлан.
Душпаныңның достынан да сонша сақлан.
Достыңа ет туўрат,
Душпанға қаўын тилдир.
Душпанға қаўын тилдир.
Ашшы болсаң уўдай бол,
Тийген жерин күйдирсин.
Душшы болсаң суўдай бол,
Душпаның келип сүйдирсин.
Тийген жерин күйдирсин.
Душшы болсаң суўдай бол,
Душпаның келип сүйдирсин.
Гезектеги ендиги бөлимге өтиў: АЎЫЗБИРШИЛИК, СЫР САҚЛАЎ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Алдынғы бөлимге қайтыў: ЎАТАН, ЕЛ-ХАЛЫҚТЫ СҮЙИЎ, АЎЫЗБИРШИЛИК, ДОСЛЫҚ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Китап Мазмунына қайтыў
Социал тармақларда бөлисиў
Егер сиз бул китаптың усы бөлимин унатқан болсаңыз, бул бетти төмендеги социал тармақлар арқалы досларыңыз бенен бөлисиўди умытпаң:
