САЎДА САТЫҚ ҲАҚҚЫНДАҒЫ НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР (SAWDA SATIQ HAQQINDAǴI NAQIL-MAQALLAR)
Азын илекерлеп жарлы өтер,
Көбин қаржыламай бай өтер.
Көбин қаржыламай бай өтер.
Аталастың саўдасы айында қайтады.
Барында батып иш,
Жоғында сатып иш.
Жоғында сатып иш.
Кесимли пулда өсим бар.
Накастан қарыз етпе,
Қарыз етсең де қарыж етпе.
Қарыз етсең де қарыж етпе.
Уры қасын жейди,
Саўдагер басын жейди.
Саўдагер басын жейди.
Қудығына қарай ғаўғасы,
Базарына қарай саўдасы.
Базарына қарай саўдасы.
Саўдагер бажыдан қашпас.
Саўда сақал сыйпағанша.
Жақсы менен саўда қылсаң керис болмас,
Жаман менен саўда қылсаң тегис болмас,
Жаман менен саўда қылсаң тегис болмас,
Мың тилла, бардың кисесинде,
Жоқтың аўзында.
Жоқтың аўзында.
Базарға барғанда байсаң,
Пул салғанда гедейсең.
Пул салғанда гедейсең.
Есабың ҳақ болса,
Жүзиң ақ болар.
Несийең нақ болса,
Қарыйдар саған жақ болар.
Жүзиң ақ болар.
Несийең нақ болса,
Қарыйдар саған жақ болар.
Бардың базары жанында,
Жоқтың базары ядында.
Жоқтың базары ядында.
Бар жеринде пал арзан,
Жоқ жеринде қуры әрман.
Жоқ жеринде қуры әрман.
Аларманға алтаў аз,
Берерменге бесеў көп.
Берерменге бесеў көп.
Базарға бөз сатқан,
Ақ ийттиң ергенин жақтырмайды.
Ақ ийттиң ергенин жақтырмайды.
Үйдеги есапты,
Базардағы нырқ бузады.
Базардағы нырқ бузады.
Қассап танысына сүйек береди.
Арзаншылық болса аларманнан,
Қымбатшылық болса сатарманнан
инсап кетеди.
Қымбатшылық болса сатарманнан
инсап кетеди.
Бийдәўлет базарға барса,
Сум хабар табады.
Сум хабар табады.
Бийдәўлетти түйениң үстинде ийт қабады.
Саўдагер есапқа байыйды.
Бийдәўлеттиң саўдасы жигилдик.
Ҳәрким өз тасына батпан.
Қара ешкиге жан қайғы,
Қассапшыға ет қайғы.
Қассапшыға ет қайғы.
Базарда мың киси бар,
Биреў менен биреўдиң не иси бар.
Ҳәрким танығанына сәлем береди.
Биреў менен биреўдиң не иси бар.
Ҳәрким танығанына сәлем береди.
Бир пайда-пайда,
Еки пайда қайда.
Еки пайда қайда.
Несийеге маймыл ойнамайды.
Саўдагер болсаң,
Ене пулыңды жер едиң.
Ене пулыңды жер едиң.
Өзим есапласам,
Өгиз бенен сыйыр тиймейди,
Кисиге есаплатсам,
Аяғым аннан-саннан бир тийеди.
Өгиз бенен сыйыр тиймейди,
Кисиге есаплатсам,
Аяғым аннан-саннан бир тийеди.
Пулы арзанның сорпасы татымас,
Ешек ети ет болмас,
Саўдагерден дос болмас.
Ешек ети ет болмас,
Саўдагерден дос болмас.
Гилем сатсаң аўылыңа сат,
Бир шетинде өзинде отырасаң.
Бир шетинде өзинде отырасаң.
Дузшының пиязшыдан хабары бар.
Арзан сатқан жолдасынан көреди.
Арзан сатқан тез сатар.
Саўдада дослық жоқ.
Дүнья тийиннан жыйналады.
Таўып алсаң да, санап ал.
Үш шайыға байтал алдың,
Жүрисине ҳайран қалдың.
Жүрисине ҳайран қалдың.
Есапламағанға бәри түўел.
Есап билмегенниң еңбеги еш.
Әкең бермегенди базар береди.
Ҳәптесине бир базар,
Оны да жаңбыр бузар.
Оны да жаңбыр бузар.
Ахмақ саўда етер,
Базар өткен соң,
Бир пулға нан алып жер,
Ҳалдан кеткен соң.
Базар өткен соң,
Бир пулға нан алып жер,
Ҳалдан кеткен соң.
Қайда барсаң да,
Отыз еки пул бир теңге.
Отыз еки пул бир теңге.
Алтының болса азбайсаң,
Сандалып бийкар саспайсаң,
Қасыңда гәўҳар турғанда,
Бақырға қолың созбайсаң.
Сандалып бийкар саспайсаң,
Қасыңда гәўҳар турғанда,
Бақырға қолың созбайсаң.
Алыўшы мал таныса,
Сатыўшыға не турыс.
Сатыўшыға не турыс.
Арзан деп алыўшы болма,
Егер нырқы арзан болса,
Арзан иллетсиз болмас.
Егер нырқы арзан болса,
Арзан иллетсиз болмас.
Базардың көрки баққал,
Сөздиң көрки мақал,
Жигиттиң көрки сақал.
Сөздиң көрки мақал,
Жигиттиң көрки сақал.
Базарға барда бақтыңды сына.
Кәрўан кешер от қалар,
Адам өлер ат қалар.
Адам өлер ат қалар.
Пулсыз базарға барған,
Кепинсиз мазарға барған менен тең.
Кепинсиз мазарға барған менен тең.
Бир теңге бес болмайды,
Еки теңге түйе болмайды,
Үш шайы теңге болмайды,
Үш шайыға суўда ислеген адам,
Шаңараққа ийе болмайды.
Еки теңге түйе болмайды,
Үш шайы теңге болмайды,
Үш шайыға суўда ислеген адам,
Шаңараққа ийе болмайды.
Сана, санамай сегиз деме,
Сына, сынамай дос болма.
Сына, сынамай дос болма.
Санасында бар,
Саннан жаңылмас.
Саннан жаңылмас.
Саўдагер пулды көргенше,
Даўысын әсте шығарар,
Пулды көрсе дәсте шағырар.
Даўысын әсте шығарар,
Пулды көрсе дәсте шағырар.
Тегин жеген мал,
Тесип шығады.
Тесип шығады.
Гезектеги ендиги бөлимге өтиў: ЖӘМИЙЕТЛИК МОРАЛЬ НОРМАЛАРЫ, АҚЫЛ-НӘСИЯТ ХАРАКТЕРИНДЕГИ НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Алдынғы бөлимге қайтыў: АҢШЫЛЫҚ КӘСИБИ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Китап Мазмунына қайтыў
Социал тармақларда бөлисиў
Егер сиз бул китаптың усы бөлимин унатқан болсаңыз, бул бетти төмендеги социал тармақлар арқалы досларыңыз бенен бөлисиўди умытпаң:
