АҢШЫЛЫҚ КӘСИБИ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР (AŃShILIQ KÁSÍBÍ HAQQINDA NAQIL-MAQALLAR)
Таўшанның туўған төбеси,
Ысық көринер көзине.
Ысық көринер көзине.
Қоянды ақсақ дегениң,
Қуўанайын дегениң.
Қуўанайын дегениң.
Өзи де жүйрик қоян еди,
Таяқ тийген соң зыңғып кетти.
Таяқ тийген соң зыңғып кетти.
Қалыңға қусың түспесин,
Жаманға исиң түспесин.
Жаманға исиң түспесин.
Ат басып өлтирди ме қусыңды,
Қудай қуртпасын писиңды.
Үйренген әдет қалама,
Көтере берме мушынды.
Қудай қуртпасын писиңды.
Үйренген әдет қалама,
Көтере берме мушынды.
Атың шаппаса да жулқынсын,
Қусың алмаса да қылғынсын,
Оғым тийсин де сынсын.
Қусың алмаса да қылғынсын,
Оғым тийсин де сынсын.
Аўшының кешиккенинен сүйин.
Сасқан үйрек алдынан да, артынан да сүңгийди.
Асықпаған арбалы қоянға жетеди.
Шабан үйрек бурын ушады.
Бүркит қартайса,
Тышқан аўлайды.
Тышқан аўлайды.
Ана ҳәўли болмаса мына ҳәўли,
Қаршыға болмаса шәўли.
Қаршыға болмаса шәўли.
Қатты сөйлегенде қаршығаң үркеме (ушама).
Қырғый ушса,
Шымшықты жарықта көр.
Шымшықты жарықта көр.
Көлде жүрген қоңыр ғаз,
Шөл қәдирин билер ме?
Шөлде жүрген туўалақ,
Көл қәдирин билер ме?
Шөл қәдирин билер ме?
Шөлде жүрген туўалақ,
Көл қәдирин билер ме?
Көлди тутсаң сайлап тут,
Ғанқылдасын үйреги.
Ғанқылдасын үйреги.
Жерине қарай жыланы,
Таўына қарай қуланы.
Таўына қарай қуланы.
Сары ийт сағалдың досты.
Көлде жүз күшинген шақырса да,
Бәри жыйналып бир бүркиттей бола алмайды.
Бәри жыйналып бир бүркиттей бола алмайды.
Ғаз тойғанға емес,
Қыйғанға семиреди.
Қыйғанға семиреди.
Қоянның өзине ҳәўес емеспен,
Быйық еткенине ҳәўеспен.
Быйық еткенине ҳәўеспен.
Қулан басына күн туўса,
Қудығына қарамас.
Қудығына қарамас.
Ийт алған түлкиде сын болмас (не сын бар).
Ҳәр елдиң таўшанын,
Өз тазысы менен аўла.
Өз тазысы менен аўла.
Аў мергени басқа,
Жаў мергени басқа.
Жаў мергени басқа.
Ийтелги болдың не болдың,
Аспаннан ҳәўҳәў алған соң.
Аспаннан ҳәўҳәў алған соң.
Алса – қусым, алмаса – желпиўишим.
Анқаўға қырғаўыл қайда.
Көптен қоян қутылмас.
Мылтықта да үш тыныс бар:
Атқанда көштиме, көшпеди ме?
Көшкенде тийди ме, тиймеди ме?
Тийгенде өлди ме, өлмеди ме?
Атқанда көштиме, көшпеди ме?
Көшкенде тийди ме, тиймеди ме?
Тийгенде өлди ме, өлмеди ме?
Қус баласы ушын торға түседи.
Қуланның қасыныўына,
Мылтықтың басыўы туўры келмесе,
пайдасы не.
Мылтықтың басыўы туўры келмесе,
пайдасы не.
Қоянның бойын көрде,
Қалжасынан түңил.
Қалжасынан түңил.
Уяда нени көрсең,
Ушқанда соны көрерсең.
Ушқанда соны көрерсең.
Қулан қудыққа жығылса,
Қулағына қумырсқа үймелейди.
Қулағына қумырсқа үймелейди.
Қырғаўылдың баласы шетлегенин қоймайды.
Қустың алғанынан, салғаны қызық.
Балықта сүт болмайды,
Шабағын теңиз асырайды.
Шабағын теңиз асырайды.
Балық батса пискени.
Есапсыз елиў қоян қайда.
Оғың екеў болса, биреўин гизне.
Қус мурынсыз туўмас.
Өлетуғын түлки,
Инине қарап улыйды.
Инине қарап улыйды.
Өзи келген текениң,
Өзин атпа көзин ат.
Өзин атпа көзин ат.
Қаршыға қустың баласы,
Қанатын жайып жем жемес,
Қарақалпақ байдың баласы,
Бир-биринен кем емес.
Қанатын жайып жем жемес,
Қарақалпақ байдың баласы,
Бир-биринен кем емес.
Әжели жеткен ғарға,
Бүркит пенен ойнайды.
Бүркит пенен ойнайды.
Бөрте ийттиң баласы,
Бөри алмаса да, түлки алар.
Бөри алмаса да, түлки алар.
Түлкиниң өз териси өзине жаў.
Қайырға қонған қуба ғаз,
Мәдийне қайтар гүз күни.
Мәдийне қайтар гүз күни.
Бөри жолдасын дастық қылмайды.
Көпке күлки керек,
Ийтке түлки керек.
Ийтке түлки керек.
Өзи ғарға болса да,
Дәўлети бахты сай болса,
Жер жарады ғанқылы.
Дәўлети бахты сай болса,
Жер жарады ғанқылы.
Арқалы ийт қасқыр алар.
Бөри – қасқырдың ағасы.
Арысландай күшиң болса,
Түлкидей әдисиң болсын.
Түлкидей әдисиң болсын.
Қыс айында қус сақла,
Қус қазанда қайнайды.
Қус қазанда қайнайды.
Ақсақ кийик мың қарсаққа туттырмас.
Байыўлының ырысқалы отырған жеринде.
Жолбарыстың баласы жылында аяқланар.
Ийт жүйригин түлки сүймес,
Ғамлы киси күлки сүймес.
Ғамлы киси күлки сүймес.
Даўылпаз деген қус болады,
Даўысы жерди жарады.
Даўысы жерди жарады.
Гөзлеген алмайды,
Геўлеген алады.
Геўлеген алады.
Дузағың сай болса,
Талабың жай болады.
Талабың жай болады.
Ғаз ашыўын тырнадан алар,
Бийт ашыўын бүргеден алар.
Бийт ашыўын бүргеден алар.
Қулан қырда болады,
Қундыз суўда болады.
Қундыз суўда болады.
Қус жеткен жерине қонар,
Сыпайы сайлап қонар.
Сыпайы сайлап қонар.
Бүлбил қус зимистан көрмей,
Гүлистан қәдирини билмес.
Гүлистан қәдирини билмес.
Асқар таўдың басына,
Секирип қуланда шығады.
Жер баўырлап жүрип,
Жыланда шығады.
Секирип қуланда шығады.
Жер баўырлап жүрип,
Жыланда шығады.
Ийтелгиниң қызығына түскен,
Қаршығаны қамшы етер.
Қаршығаны қамшы етер.
Тырна көкте болса,
Туўалақ жерде.
Туўалақ жерде.
Ғаз шөлде жүрсе де,
Көзи көлде болар,
Көзи көлде болар,
Балалы қоян қашалмас.
Тышқанға пышықтан үлкен жаў жоқ.
Қашайын деп турған қоянға,
«Ҳәй» деген соң не турыс.
«Ҳәй» деген соң не турыс.
Әўеле ғаз аттың да,
Қуў қалдыма?
Қуў аталмай жүрип,
Туў қалды ма?
Қуў қалдыма?
Қуў аталмай жүрип,
Туў қалды ма?
Қутырған ийттиң
өлиўи қырық күн.
өлиўи қырық күн.
Аңшы алыслаған сайын,
Алдына қарайды.
Алдына қарайды.
Алалмаған қустан,
Ала мойын гүржи артық.
Ала мойын гүржи артық.
Еки туйғын шабысса ғаздың соры.
Еки туйғын таласса бир ғарғаға жем болар.
Ийт қутырса ийесин қабар,
Торғай қутырса бүркитке шабар.
Торғай қутырса бүркитке шабар.
Ийтиң мойнына алтын қарғы байласаң да,
Ийт жумысын ислейди.
Ийт жумысын ислейди.
Ийттиң табаны қышыса,
Кәрўанға ереди.
Кәрўанға ереди.
Ийт уяласынан қорықпайды.
Ийтелги қартайса қул болады,
Қаршыға қартайса пул болады.
Қаршыға қартайса пул болады.
Түлкини бир соймақ бар,
Үш соймақ жоқ.
Үш соймақ жоқ.
Бир теңгелик қоян,
Жүз тиллалық зиян.
Жүз тиллалық зиян.
Бөрини көк болғаны ушын урмайды,
Қойды жегени ушын урады.
Қойды жегени ушын урады.
Көп жортқан түлки терисинен айрылар,
Көп сөйлеген адам сырын алдырар.
Көп сөйлеген адам сырын алдырар.
Қус баласы қырымға қарайды,
Ийт баласы ырымға қарайды.
Ийт баласы ырымға қарайды.
Ийттиң бәри тазы болмас,
Еттиң бәри қазы болмас.
Еттиң бәри қазы болмас.
Буралқы ийт үрип жаранар.
Қорқақ ийттиң қапқанынан,
Үргени қатты.
Үргени қатты.
Атшөктиң уясы болмас.
Қулан басына күн туўса,
Қулынына қарамас.
Қулынына қарамас.
Аў жигити басқа,
Даў жигити басқа,
Жаў жигити басқа.
Даў жигити басқа,
Жаў жигити басқа.
Қыйсық ағашқа қус қонар,
Ол да қыйсайып ушар.
Ол да қыйсайып ушар.
Дүньяны суў алса да,
Үйрекке бир пул.
Үйрекке бир пул.
Еки ғарға урысса,
Оқшыға оң түседи.
Оқшыға оң түседи.
Өтпес пышақ қол кеседи,
Қол кессе де мол кеседи.
Қол кессе де мол кеседи.
Гезектеги ендиги бөлимге өтиў: САЎДА САТЫҚ ҲАҚҚЫНДАҒЫ НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Алдынғы бөлимге қайтыў: БАЛЫҚШЫЛЫҚ КӘСИБИ ҲАҚҚЫНДА НАҚЫЛ-МАҚАЛЛАР
Китап Мазмунына қайтыў
Социал тармақларда бөлисиў
Егер сиз бул китаптың усы бөлимин унатқан болсаңыз, бул бетти төмендеги социал тармақлар арқалы досларыңыз бенен бөлисиўди умытпаң:
